نویسنده
فناوری دیجیتال را میتوان به دو دسته فناوری های نگه دارنده و فناوری های تحول آفرین تقسیم کرد. فناوری های نگه دارنده فناوری‌هایی هستند که بکارگیری آن ها در هر برهه زمانی در سازمان‌ها منجر به کسب مزیت رقابتی نمیشود، اما عدم وجودشان میتواند فعالیت روزانه سازمان را مختل کند. اینترنت مثال خوبی برای این دسته از فناوری‌ها است. اما فناوری های تحول آفرین، آن دسته از فناوری‌هایی هستند که نبودشان لزوما باعث اختلال در عملکرد یک سازمان نمیشود، اما حضورشان میتواند منجر به کسب مزیت رقابتی شود.
عناصر تشکیل دهنده فناوری دیجیتال
- فناوری اطلاعات یا IT (Information Technology)
- فناوری ارتباطات یا CT (Communication Technology)
- فناوری عملیاتی یا OT (Operational Technology) بالاخص فناوری های صنعتی
- فناوری رسانه یا MT (Media Technology) بالاخص رسانه های دیجیتال و تعاملی
میتوان چندین مثال از فناوری های دیجیتال آورد؛ در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم:
هوش مصنوعی
هوش مصنوعی از جمله فناوری های دیجیتال است. هوش مصنوعی بسیار متفاوت از مفهوم هوش در علوم دیگر مانند روانشناسی و مفاهیم مرتبط با آن مثل قوه نطق، عقل و درک معنا میشود. هوش مصنوعی طرح ساخت یک ماشین محاسبه‌ای میباشد، با قدرت انجام همان وظایفی که هوش طبیعی انسان انجام میدهد؛ یعنی بتواند اعمالی را که به هوش انسانی احتیاج دارد، به انجام برساند.
بیومتریک
بیومتریک یکی از فناوری های تحول آفرین عصر دیجیتال است که میتواند در سطوح مختلف تحول دیجیتال کمک کند. در تعریف کلی، به سنجیدن و محاسبه کردن ویژگی های بدنی یک فرد، بیومتریک گفته میشود. ویژگی اصلی بیومتریک‌ها بی همتا بودن آن هاست که امنیت استفاده از آن‌ها به عنوان رمز و کلید عبور را، بسیار بالا میبرد. دو کاربرد اصلی بیومتریک، احراز هویت و شناسایی افراد است.
احراز هویت بیومتریک به فرآیندی گفته میشود که ویژگی های زیستی یک فرد (مشخصات بیومتریک) با قالب از پیش تعیین شده تطابق داده میشود تا میزان شباهت این دو بررسی شود. با کمک این روش، هویت فرد تعیین میشود (مثل حسگر اثر انگشت بر روی گوشی های تلفن همراه). این روش درصدد یافتن پاسخ به این جواب است که شما فرد الف هستید یا خیر؟این فناوری‌ها به دو دسته رفتاری و فیزیولوژیک تقسیم میشوند:
1- مشخصه های رفتاری: نحوه تایپ کردن، صدا، امضا کردن و …
2- مشخصه های فیزیولوژیک: اثر انگشت، اثر کف دست، عنبیه چشم، تشخیص چهره و …
امروزه با توجه به پیشرفت فناوری هایی نظیر تشخیص چهره و رایانش های سریع، ایجاد امنیت در حوزه های مختلف، به وسیله بیومتریک بسیار ساده تر از گذشته شده است.
رباتیک
ربات‌ها میتوانند دستیار انسان شوند و در آینده نه چندان دور به همکاران ما تبدیل خواهند شد. انسان با کمک اپلیکیشن‌ها و راهکارهای فناورانه فراگیر، به تدریج از قید زمان و فضا رها میشود.
رباتیک کاربردهای زیادی دارد از جمله برای وظایف خانگی، سرگرمی، همیاری معلولین و سالمندان، ساخت‌وساز و تخریب، سیستم های لجستیک، کاربردهای امنیت و نجات، کاربردهای دفاعی و…
چاپ سه بعدی
یکی از آرزوهای بشر در طول تاریخ، در اختیار داشتن چیزی بوده که در فکر خود آن را تصور میکرد. امروزه شما میتوانید با کمک چاپگرهای سه بعدی، هر طرحی را که در ذهنتان دارید، تبدیل به یک جسم سه بعدی کنید.
نکته جالب در ارتباط با این فناوری آن است که بیش از ۳۰ سال پیش، این فناوری معرفی شده بود، اما به دلیل مقررات و دعاوی حقوقی، بسیاری از سازمان‌ها باید تا زمان اتمام حق اختراع، منتظر چاپ سه بعدی میماندند.
ربات های انسان‌نما، هوش مصنوعی، ماشین های بدون نیاز به راننده، فروشگاه های هوشمند، خانه های هوشمند، ماشین های هوشمند، گوشی هوشمند و در نهایت زندگی هوشمند. زندگی‌ای که پیش از شما، نیاز شما را پیش بینی میکند؛ زندگی هوشمندی که هیچ یک از نقاط ضعف بشری را ندارند؛ محاسبات دقیق و تصمیمات درست و در لحظه، توان بررسی میلیون‌ها پیش بینی در ثانیه…
تکنولوژی و فناوری دیجیتال را میتوان نوعی انسان بدون نقطه ضعف دانست. انسان بدون اشتباه. با ضریب خطای بسیار اندک. حل ساده مسائلی که برای بشر دشوار است.
اگر امروزه بشر میتواند از پس مسائل سخت و دشوار به سادگی برآید و از ساخت و سازهای عظیم گرفته تا شکافت یک اتم کوچک به دقت عمل کند. به جرأت میتوان قسمت بزرگی از این موفقیت‌ها را از چشم همین پیشرفت تکنولوژی و فناوری دیجیتال دید. انسان چیزی اختراع کرده است تا به جای او محاسبه کند، عمل کند، کار کند، بسازد و اداره کند.
تأثیر فناوری های دیجیتال در زندگی و پیشرفت بشر غیرقابل انکار است.
