هنگامی که سیستم را روشن میکنید، ممکن است ویندوز بالا نیاید و شما با یک صفحه سیاه روبرو شوید که با منتظر ماندن این حالت برطرف نمیشود و یکی از مشکلات آزاردهنده کاربران است که علت‌ های مختلفی دارد. ما در این مطلب علت به وجود آمدن این مشکل را مطرح کرده تا شما بتوانید اولین قدم برای حل آن را بردارید.

 سیستم عامل چیست؟

سیستم عامل به نرم‌ افزاری گفته میشود که امکان اجرای تمامی برنامه‌ های کامپیوتری را فراهم میکند و برای کارایی بهینه یک کامپیوتر ضروری است. سیستم عامل‌ها انواع مختلفی دارند که از مهمترین آنها سیستم عاملی به نام ویندوز است. ویندوز (Windows) به لحاظ لغوی به معنای پنجره است. سیستم عامل ویندوز محصول شرکت مایکروسافت است که هر چند وقت، نسخه به‌ روز و جدید آن وارد بازار میشود. ویندوز همین نمایی است که شما هنگام روشن کردن سیستم با آن مواجه شده و نرم‌ افزارهای مختلف را در آن اجرا میکنید. در اصل، این بستر ویندوز است که نرم‌ افزارهای دیگر روی آن اجرا شده و شما میتوانید از برنامه‌ های کاربردی مختلف استفاده کنید. اگر میخواهید قابلیت‌ های سیستم عامل خود را ارتقا دهید باید روی آن نرم‌ افزار نصب کنید.

یکی از مشکلاتی که ممکن است برای ویندوز پیش بیاید بوت نشدن ویندوز یا بالا نیامدن آن است که علت‌های مختلفی از جمله: پاک شدن فایل‌های بوت ویندوز، ایراد در بوت سکتور، تغییرات نابه‌جا در رجیستری، ورود ویروس‌های مخرب به سیستم و… دارد.

  علل بالا نیامدن سیستم:

1– اختلال سخت‌افزاری

مهمترین عاملی که میتوان برای بالا نیامدن ویندوز بیان کرد، اختلال در سخت افزار سیستم است. هر قطعه سخت افزاری برای اینکه با قطعه‌های دیگر ارتباط پیدا کند از کانال درخواست وقفه (IRQ) استفاده می‌کند که در این قسمت برای هر قطعه یک IRQ منحصر به همان قطعه تخصیص داده‌شده‌است. مثلاً چاپگر از IRQ شماره هفت استفاده می‌کند یا صفحه کلید از شماره ۱ و …

نکته ۱: IRQ خطوط سخت‌افزاری هستند که درخواست وقفه رو از سخت‌افزارهای مختلف سیستم برای CPU میفرستند.

نکته ۲: وقفه در سیستم عامل به این روشی گفته می‌شود که هنگام اجرای یک برنامه، ریزپردازنده را موقتا قطع میکند تا ریزپردازنده اقدام به اجرای یک برنامه دیگر نماید و بعد اتمام این برنامه مجددا ریزپردازنده، برنامه‌ای که قطع شده را کنترل و اجرای آن را ادامه دهد. پس وقفه به معنی توقف کامل ریزپردازنده نیست بلکه وقفه صرفاً قطع برنامه جاری و رفتن به اجرای یک برنامه دیگر است. وقتی کارت شبکه یک درخواست به کامپیوتر می‌فرستد از یک وقفه استفاده می‌کند.

حال اگر روی سیستم سخت‌افزارهای زیادی نصب شده باشد یا پیکربندی این سخت‌افزارها به درستی انجام نشده باشد ممکن است از دو سخت‌افزار بخواهد از یک IRQ استفاده کنند. همین موقع است که سیستم دچار مشکل می‌شود. برای اینکه شما مطمئن شوید مشکل سیستم به خاطر این تصادم سخت افزاری است یا نه از قسمت Control Panel، گزینه System را انتخاب و سپس به Device Manager بروید. در این قسمت سخت‌افزارهای دارای مشکل با علامت تعجب زرد رنگ مشخص می‌شوند.

این مشکل می‌تواند به سه علت باشد:

• عدم هماهنگی با سایر قطعات
• عدم شناسایی راه‌انداز
• مشکلات بخش IRQ: برای حل این مشکل میتوانید به Properties سخت‌افزار رفته و یک IRQ جدید به آن بدهید.

که در این صورت می‌توانید با رفتن به قسمت Properties سخت‌افزار مربوطه، یک IRQ جدید به آن اختصاص داده و مشکل را برطرف کنید.

2- رم خراب

یکی دیگر از علت‌هایی که ممکن است باعث بالا نیامدن ویندوز شوند، اشکال پیدا کردن در رم است که معمولا با ارور « Exception Fatal Error» مشخص می‌شود. که این ارور وقتی داده می‌شود که سیستم با یک مشکل جدی سخت‌افزاری روبرو باشد. حال این ارور برای رم ممکن است در اثر عدم همخوانی ماژول‌های نصب شده یا چیپست‌ها به وجود بیاید. این مشکل را به این صورت میتوان بیان کرد که وقتی دو رم دارای تأخیر زمانی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، یکی ۷۰ نانوثانیه و دیگری ۶۰ نانوثانیه، سیستم مجبور به کار کردن با سرعت پایین می‌شود که این عامل باعث نابود شدن ویندوز خواهد شد.

نکته۱: چیپست‌ها از چند چیپت تشکیل شده که برای هماهنگی انتقال و پردازش اطلاعات با cpu طراحی شده‌اند و هرکدام یک بخشی از مادربورد را کنترل می‌کنند.

نکته۲: چیپ های حافظه امروزی بر روی کارت‌هایی که ساختار شبیه بردهای الکترونیکی دارند سوار می‌شوند که ماژول نامیده می‌شوند.

ارور دیگر (Parity Error ) که برای رم ظاهر می‌شود به خاطر وجود رم های جدید است که به دو دسته ECC و غیر ECC هستند که از این رم استفاده نشود بهتر است.

3- تنظیمات BIOS

BIOS یکی از چندین تراشه میباشد که برروی مادربورد قرار گرفته و توسط کارخانه تنظیم شده است. برا تنظیم کردن BIOS هنگام روشن کردن سیستم با فشار دادن کلید Del یا 2F وارد این تنظیمات خواهید شد. که حساس ترین قسمت است. یکی از بارزترین مشکلات BIOS که مربوط به رم می‌باشد مشکل CAS Legacy است. برای رم های قدیمی (EDO) CAS آنها ۳ و برای رم های جدیدتر SDRAM معادل ۲ می‌باشد. تنظیمم کردن اشتباه BIOS باعث می‌شود که ویندوز بالا نیاید و صفحه مشکی رنگ ظاهر شود. ویندوز بهتر از BIOS می‌تواند IRQها را بین سخت‌افزارها تقسیم کند. پس بهتر است در تنظیمات BIOS برای تخصیص (IRQ) گزینه Auto را انتخاب کنیم.

4- هارد دیسک‌ها

اکثر مشکلات کامپیوتر مربوط به هارد است. شما بعد از مدتی که با سیستم کار کردید اطلاعاتتان روی هارد دیسک پراکنده می‌شوند. و می‌شود تکه‌های مختلف یک فایل را در بخش‌های مختلف هارد یافت کرد.Defrag کردن فرآیندی است که باعث بالا رفتن سرعت سیستم می‌شود و تاثیر مثبتی دارد. زمانی که ویندوز دیر بالا می‌آید یا هنگ میکند یا یک برنامه با سرعت خیلی کند کار می‌کند این مشکل مربوط به هارد است. مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری هارد دیسک علت دیگر بالا نیامدن ویندوز است. اگر ظرفیت هارد دیسک شما پر شده‌باشد شما میتوانید با فرمت کردن هارد سرعت آن را افزایش دهید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. همچنین از سلامت سخت‌افزاری هارد دیسکت و تمیزی اتصالات سوکت آن مطمئن شوید.

5- مشکلات VXD و OE Exception

منشا این مشکلات معمولا را باید بخاطر کارت گرافیکی است. با نصب درایور مناسب و تنظیم صحیح وضوح و عمق رنگ می‌توان این مشکلات را هم برطرف کرد.

6- ویروس‌ها

مشکل بزرگ دیگر راجع به این مورد، ویروس‌ها هستند که در رابط سخت‌افزار و نرم‌افزار ایجاد اختلال می‌کنند. برای جلوگیری از این کار می‌توانید یک آنتی ویروس قدرتمند روی سیستم نصب کنید.

7- چاپگر

بافر به مقدار رمی گفته می‌شود شود که در چاپگر وجود دارد. حال وقتی فایلی را به چاپگر می‌فرستیم در واقع یک فایل بزرگ‌تر درست می‌کنیم که به آن پست اسکریپت می‌گویند. بافر سریع پر می‌شود که از یک طرف و مشغول بودن پردازنده از طرف دیگر باعث کم شدن سرعت کامپیوتر می‌شود.

8- نرم‌افزارها

امروزه با به‌روز شدن و نرم‌افزارهای جدید که به بازار می‌آیند خیلی از افراد آنها را خریداری و با اینکه از آنها استفاده‌ای ندارند روی سیستم نصب می‌کنند. نصب بیش از حد نرم‌افزارهای غیر کاربردی و همچنین عدم نصب صحیح نرم‌افزار‌ها می‌تواند در برخی موارد باعث بروز اختلال در ویندوز شود. از نصب نرم‌افزارهایی که موجب افزایش سرعت و به اصطلاح اورکلاک شدن سخت‌افزار می‌شود، پرهیز کنید.

9- گرمای بیش از حد

گرم شدن بیش از حد قطعات کامپیوتر باعث می‌شود سیستم شدیدا آسیب ببیند و همچنین باعث از بین رفت سخت افزار می‌شود. برای حل این مشکل سعی کنیم همیشه فضای داخل کیس را خنک نگه داریم. و خنک کردن کیس کامپیوتر از اولویت‌ها به شمار می‌آید.

10- مشکلات منبع تغذیه

اگر منبع تغذیه دچار مشکل شود دچار دردسر بزرگی خواهید شد که حتی ممکن است مجبور به تعویض کل سستم شوید. پس برای انکه از این اتفاق جلوگیری کنید یک محافظ برای آن تهیه کنید. منبع تغذیه به دلیل ارتباط مداوم با نوسانات برق، گرمای تولیدی و موارد دیگر، یکی از قطعات پر استهلاک دستگاه است و بنابراین اغلب مشکلاتی که پس از یکی دو سال بروز می‌کنند، به دلیل ایرادهای این بخش هستند. ضمن این که گاهی این ایرادها به‌طور ناگهانی بروز می‌کنند.

حل بسیاری از مشکلات نرم افزاری ویندوز

1- بررسی و چک آپ کلی

مطمئن شوید سیم و اتصالات سالم باشند اما چک کردن کابل کانیتور را در اولویت قرار دهید که دچار مشکل یا شل نباشد. اگر کابل‌ها مشکلی نداشتند کابل را به مانیتور دیگر وصل کنید. اگر با اتصال کابل‌ها به مانیتور دیگر مشکل برطرف شد مسلما قطعات نمایشگر قبلی مشکلاتی داشته‌است.

2- قطع ارتباط دستگاه‌های جانبی با سیستم

تمام دستگاهایی که به سیستم وصل هستند مانند موس، کیبورد، چاپگر و… را کامل از سیستم جدا کرده و دوباره سیستم را روشن کنید اگر مشکل همچنان پابرجا بود یک بار تک تک این دستگاه‌ها را جداگانه وصل و مجدداً امتحان کنید. ببینید کدام وسیله باعث بروز این خطا می‌شود.

3- رفع مشکل بوت نشدن ویندوز

بخش از هارد که خیلی کوچک است را بوت سکتور می‌نامند. و زمانی ایجاد می‌شود که شما هارد دیسک را فرمت کنید. بوت سکتور با کدها و اطلاعاتی که درون خود دارد به BIOS کمک می‌کند تا کنترل فرایند بارگذاری اولیه را به ویندوز واگذار کند.

بوت سکتور با از دست دادن فایل‌ها می‌تواند باعث مشکل در هارد دیسک شود. اغلب اوقات زمان فرآیند بوت شدن ویندوز با مشکل مواجه می‌شود و با اینکه شما اطلاعات BIOD را مشاهده کردید اما ویندوز هنوز شروع به لود شدن نکرده است. در این زمان معمولا پیغام‌های خطایی مشابه پیغام‌های زیر ظاهر می‌شوند:

• Error loading operating system
• Missing operating system
• Reboot and select proper boot device
• Invalid partition table
• Bootmgr is missing
• FATAL:No bootable medium found! System halted

اگر شما با هر کدام از این پیام‌ها مواجه شدید بدانید ویندوز دچار مشکل شده و نمیتوانید از آن استفاده کنید. که با عیب یابی سیستم میتوانید این مشکل را برطرف کنید.

نویسنده