تجارت الکترونیک، فعالیت خرید یا فروش الکترونیکی محصولات در خدمات آنلاین یا از طریق اینترنت است. تجارت الکترونیک از فناوری هایی مانند تجارت سیار ، انتقال الکترونیکی وجوه، مدیریت زنجیره تامین، بازار یابی اینترنتی،پردازش تراکنش آنلاین، تبال الکترونیکی داده ها، سیستم های مدیریت موجودی و سیستم های جمع آوری خودکار داده ها استفاده می کند. تجارت الکترونیک به نوبه خود توسط پیشرفت های تکنولوژیکی صنعت نیمه هادی هدایت می شود و بزرگترین بخش صنعت الکترونیک است.
تعریف تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیکی معمولاً از وب برای حداقل بخشی از چرخه زندگی یک معامله استفاده می کند، اگرچه ممکن است از فناوری های دیگری مانند ایمیل نیز استفاده کند. تراکنشهای معمول تجارت الکترونیک یا خدمات در قالب توزیع دیجیتال مانند فروشگاه (iTunes)است. سه حوزه تجارت الکترونیک وجود دارد :خرده فروشی آنلاین، بازار های الکترونیکی و حراج های آنلاین. تجارت الکترونیک توسط تجارت الکترونیک پشتیبانی می شود. ارزش وجودی تجارت الکترونیک این است که به مصرف کنندگان امکان خرید آنلاین و پرداخت آنلاین از طریق اینترنت را می دهد، در زمان و فضای مشتریان و شرکت ها صرفه جویی می کند، کارایی تراکنش را به ویژه برای کارمندان پرمشغله اداری بهبود می بخشد، اما همچنین در زمان با ارزش زیادی صرفه جویی می کند.
در سطح نهادی، شرکت های بزرگ و موسسات مالی از اینترنت برای تبادل داده های مالی برای تسهیل تجارت داخلی و بین المللی استفاده می کنند .یکپارچگی و امنیت دادهها مسائل مهمی برای تجارت الکترونیک هستند.
تاثیرات تجارت الکترونیک
1- تاثیر بر بازارها و خرده فروشان
بازارهای تجارت الکترونیک با نرخ قابل توجهی در حال رشد هستند. انتظار میرود بازار آنلاین در سالهای 2015 تا 2020 رشد 56 درصدی داشته باشد. خرده فروشان آجر و ملات به دلیل توانایی خرده فروشان آنلاین در ارائه قیمت های پایین تر و کارایی بالاتر با مشکل مواجه هستند. بسیاری از خرده فروشان بزرگتر می توانند با پیوند دادن محصولات فیزیکی و آنلاین، حضور خود را به صورت آفلاین و آنلاین حفظ کنند.
تجارت الکترونیک به مشتریان این امکان را می دهد که بر موانع جغرافیایی غلبه کنند و به آنها امکان می دهد محصولات را در هر زمان و از هر مکان خریداری کنند. بازارهای آنلاین و سنتی استراتژی های مختلفی برای انجام تجارت دارند. خردهفروشهای سنتی به دلیل فضای قفسهای که در آن، خردهفروشان آنلاین معمولاً موجودی ندارند، محصولات کمتری را ارائه میدهند، اما سفارشهای مشتری را مستقیماً به کارخانه ارسال میکنند. استراتژی های قیمت گذاری نیز برای خرده فروشان سنتی و آنلاین متفاوت است. خرده فروشان سنتی قیمت های خود را بر اساس ترافیک فروشگاه و هزینه نگهداری موجودی قرار می دهند. خرده فروشان آنلاین قیمت ها را بر اساس سرعت تحویل قرار می دهند.
بازاریابان آنلاین می توانند قیمت های پایین تر، انتخاب محصول بیشتر و نرخ بهره وری بالا را ارائه دهند. بسیاری از مشتریان بازارهای آنلاین را ترجیح می دهند اگر محصولات بتوانند به سرعت با قیمت نسبتاً پایین تحویل داده شوند. با این حال، خرده فروشان آنلاین نمی توانند تجربه فیزیکی را که خرده فروشان سنتی می توانند ارائه دهند، ارائه دهند. قضاوت در مورد کیفیت یک محصول بدون تجربه فیزیکی ممکن است دشوار باشد، که ممکن است باعث شود مشتریان عدم اطمینان محصول یا فروشنده را تجربه کنند. موضوع دیگری که در رابطه با بازار آنلاین وجود دارد، نگرانی در مورد امنیت تراکنش های آنلاین است. بسیاری از مشتریان به دلیل این موضوع به خرده فروشان معروف وفادار می مانند.
امنیت یکی از مشکلات اصلی تجارت الکترونیک در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. امنیت تجارت الکترونیکی محافظت از وب سایت های کسب و کار و مشتریان در برابر دسترسی، استفاده، تغییر یا تخریب غیرمجاز است. انواع تهدیدها عبارتند از: کدهای مخرب، برنامه های ناخواسته، جاسوس افزار)فیشینگ، هک و خرابکاری سایبری(. وب سایت های تجارت الکترونیک از ابزارهای مختلفی برای جلوگیری از تهدیدات امنیتی استفاده می کنند. این ابزارها شاملفایروال ها، نرم افزار رمز گذاری، گواهیهای دیجیتال و رمزهای عبور است.
2- تاثیر بر مدیریت زنجیره تامین
برای مدت طولانی، شرکت ها از شکاف بین مزایای فناوری زنجیره تامین و راه حل هایی برای ارائه این مزایا دچار مشکل بودند. با این حال، ظهور تجارت الکترونیک راه عملی تر و موثرتری برای ارائه مزایای فناوری های زنجیره تامین جدید ارائه کرده است.
تجارت الکترونیکی قابلیت ادغام کلیه عملکردهای بین شرکتی و درون شرکتی را دارد، به این معنی که سه جریان (جریان فیزیکی، جریان مالی و جریان اطلاعات) زنجیره تامین نیز می تواند تحت تاثیر تجارت الکترونیکی قرار گیرد. علاقه به جریان های فیزیکی، نحوه حرکت محصول و موجودی را برای شرکت ها بهبود بخشید. برای جریانهای اطلاعات، تجارت الکترونیک ظرفیت پردازش اطلاعات را نسبت به شرکتها بهینه کرد و برای جریانهای مالی، تجارت الکترونیک به شرکتها اجازه میدهد تا راهحلهای پرداخت و تسویه کارآمدتری داشته باشند.
علاوه بر این، تجارت الکترونیک سطح پیچیدهتری از تأثیر بر زنجیرههای تأمین دارد: اولاً، شکاف عملکرد حذف خواهد شد زیرا شرکتها میتوانند شکافهای بین سطوح مختلف زنجیره تأمین را با راهحلهای الکترونیکی شناسایی کنند. ثانیاً، در نتیجه ظهور تجارت الکترونیک، قابلیت های جدیدی برای فروش ایجادشد. ثالثاً، شرکتهای فناوری به سرمایهگذاری بر روی راهحلهای نرمافزاری جدید تجارت الکترونیک ادامه میدهند، زیرا انتظار بازگشت سرمایهگذاری را دارند. چهارم، تجارت الکترونیک به حل بسیاری از جنبههای مسائلی که شرکتها ممکن است برای مقابله با آنها مشکل داشته باشند، کمک میکند، مانند موانع سیاسی یا تغییرات بین کشوری. در نهایت، تجارت الکترونیک راه کارآمدتر و موثرتری را برای همکاری با یکدیگر در زنجیره تامین به شرکت ها ارائه می دهد.
3- تاثیر بر اشتغال
تجارت الکترونیک به دلیل خدمات مرتبط با اطلاعات، نرم افزار و محصولات دیجیتال به ایجاد فرصت های شغلی جدید کمک می کند. همچنین باعث از دست دادن شغل می شود. مناطقی که بیشترین کاهش شغل را دارند، آژانس های خرده فروشی، پستی و مسافرتی هستند. توسعه تجارت الکترونیک مشاغلی را ایجاد می کند که به کارگران بسیار ماهر برای مدیریت حجم زیادی از اطلاعات، خواسته های مشتری و فرآیندهای تولید نیاز دارد. در مقابل، افراد با مهارت های فنی ضعیف نمی توانند از رفاه دستمزد برخوردار شوند. از سوی دیگر، از آنجایی که تجارت الکترونیکی به ذخایر کافی نیاز دارد که بتواند به موقع به مشتریان تحویل داده شود، انبار به یک عنصر مهم تبدیل می شود. انبار به کارکنان بیشتری برای مدیریت، نظارت و سازماندهی نیاز دارد، بنابراین شرایط محیط انبار مورد توجه کارکنان قرار خواهد گرفت.
4- تاثیر بر مشتریان
تجارت الکترونیک راحتی را برای مشتریان به ارمغان می آورد زیرا آنها مجبور نیستند خانه را ترک کنند و فقط نیاز به مرور آنلاین وب سایت دارند، به ویژه برای خرید محصولاتی که در مغازه های اطراف فروخته نمی شوند. این می تواند به مشتریان کمک کند تا طیف وسیع تری از محصولات را خریداری کنند و در وقت مشتریان صرفه جویی کنند. مصرف کنندگان نیز از طریق خرید آنلاین قدرت کسب می کنند. آنها قادر به تحقیق در مورد محصولات و مقایسه قیمت ها در بین خرده فروشان هستند. همچنین، خرید آنلاین اغلب کدهای پیشبرد فروش یا تخفیف را ارائه می دهد، بنابراین قیمت آن برای مشتریان موثرتر است. علاوه بر این، تجارت الکترونیک اطلاعات دقیق محصولات را ارائه می دهد. حتی کارکنان فروشگاه نمی توانند چنین توضیح دقیقی ارائه دهند. مشتریان همچنین می توانند تاریخچه سفارش را به صورت آنلاین بررسی و پیگیری کنند.
فناوریهای تجارت الکترونیک با اجازه دادن به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان از طریق واسطهها، هزینههای مبادله را کاهش میدهند. این امر از طریق گسترش منطقه جستجو با بهترین قیمت ها و خرید گروهی به دست می آید. موفقیت تجارت الکترونیک در سطوح شهری و منطقه ای بستگی به این دارد که چگونه شرکت ها و مصرف کنندگان محلی به تجارت الکترونیکی روی آورده اند.
با این حال، تجارت الکترونیک فاقد تعامل انسانی برای مشتریان است، به ویژه کسانی که ارتباط چهره به چهره را ترجیح می دهند. مشتریان همچنین نگران امنیت معاملات آنلاین هستند و تمایل دارند به خرده فروشان معروف وفادار بمانند. در سالهای اخیر، خردهفروشان لباس شروع به اضافه کردن پلتفرمها به سایتهای تجارت الکترونیکی خود کردهاند تا ریسک خرید لباسهای نامناسب از سوی مشتریان را کاهش دهند، اگرچه اینها از نظر تناسب با هدف بسیار متفاوت هستند. هنگامی که مشتری از خرید یک محصول پشیمان می شود، شامل بازگرداندن کالا و فرآیند بازپرداخت می شود. این فرآیند ناخوشایند است زیرا مشتریان باید کالا را بسته بندی و پست کنند. اگر محصولات گران، بزرگ یا شکننده هستند، به مسائل ایمنی اشاره دارد.
5- تاثیر بر محیط زیست
در سال 2018، تجارت الکترونیکی 3/1 میلیون تن مقوای کانتینری در آمریکای شمالی تولید کرد که نسبت به 1/1 میلیون در سال 2017 افزایش داشت. تنها 35 درصد از ظرفیت تولید مقوا در آمریکای شمالی از محتوای بازیافتی است. نرخ بازیافت در اروپا 80 درصد و آسیا 93 درصد است. آمازون، بزرگترین کاربرجعبه ها، راهبردی برای کاهش مواد بستهبندی دارد و از سال 2016، مواد بستهبندی مصرفی را 19 درصد کاهش داده است. آمازون از خردهفروشان میخواهد بستهبندی محصولات خود را به گونهای تولید کنند که نیازی به ارسال اضافی نداشته باشد. آمازون همچنین دارای یک تیم 85 نفره است که در حال تحقیق در مورد روش هایی برای کاهش و بهبود مواد بسته بندی و حمل و نقل خود هستند.
6- تاثیر بر خرده فروشی سنتی
تجارت الکترونیک به عنوان یک نیروی اصلی برای شکست خرده فروشان در روندی که اغلب از آن به عنوان آخرالزمان خرده فروشی یاد می شود، ذکر شده است. ظهور فروشگاههای تجارت الکترونیک مانند آمازون کار را برای خردهفروشان سنتی برای جذب مشتریان به فروشگاههایشان سختتر کرده و شرکتها را مجبور به تغییر استراتژیهای فروش خود کرده است. بسیاری از شرکتها به تبلیغات فروش روی آوردهاند و تلاشهای دیجیتالی را افزایش دادهاند تا خریداران را جذب کنند.
تجارت الکترونیک در دوران19- COVID
در مارس 2020، ترافیک وبسایت خردهفروشی جهانی به 14.3 میلیارد بازدید رسید که نشاندهنده رشد بیسابقه تجارت الکترونیک در طول قرنطینه سال 2020 است. مطالعات بعدی نشان میدهد که فروش آنلاین 25 درصد و خرید آنلاین مواد غذایی بیش از 100 درصد افزایش یافته است. بحران در ایالات متحده در همین حال، 29 درصد از خریداران مورد بررسی اظهار داشتند که دیگر هرگز به صورت حضوری به خرید برنخواهند گشت. در بریتانیا، 43 درصد از مصرفکنندگان اظهار میکنند که انتظار دارند حتی پس از پایان قرنطینه به خرید خود ادامه دهند.
خرده فروشی تجارت الکترونیک نشان می دهد که 19 COVID-تأثیر قابل توجهی بر تجارت الکترونیک دارد و انتظار می رود فروش آن تا سال 2023 به 5/6 تریلیون دلار برسد.