حضور و غیاب کارکنان در قانون کار؛ بررسی قوانین حضور و غیاب

حضور و غیاب کارکنان در قانون کار از قوانین و آیین نامه ها تشکیل شده است. با رجوع به این آیین نامه حضور و غیاب کارگران می توانند میزان ساعات کاری، کسرکار و اضافه کار خود را محاسبه کنند. آگاهی از قانون اداره کار و روزهای کاری تامین اجتماعی برای کارگران و کارمندان ضرورری است.

شما با مطالعه ی این قوانین می توانید اطمینان حاصل کنید که حق و حقوق خود را به طور کامل دریافت می کنید. هم چنین با دانستن قوانین اداره کار در صورت بروز خطایی که امکان کسر حقوق شما می شود جلوگیری کنید.

آیین نامه حضور و غیاب کارگران بر اساس قانون کار

وجود سیستم حضور و غیاب پرسنل یکی از موارد اصلی در هر سازمانی می باشد. نتیجه حضور به موقع کارکنان و وقت شناسی آن ها علاوه بر ایجاد نظم در شرکت، بهره وری شرکت را زیاد می کند و از انجام امور با تاخیر کاسته می شود.

عدم یک قانون منظم و یکپارچه برای ثبت حضور و غیاب کارکنان روحیه کارکنان را تغصیف می کند و مدیران برای کنترل امور با ناهماهنگی و ضعف روبرو خواهند شد.

قانون کار چیست؟ و حضور و غیاب در قانون کار چگونه است؟

قانون کار، روابط بین کارفرما و کارگر را تنظیم می کند. هر فردی که به ازای کاری که انجام می دهد پول دریافت می کند در این قانون گنجانده خواهد شد. قوانین کار شامل چند دسته می باشد:

قانون تامین اجتماعی

قوانین مربوط به بیماری

قانون کار در مجلس شورای اسلامی

قانون کار در سال 1325 پایه گذاری شد و به همراه آن وزارت کار افتتاح شد. اما قانون کاری که امروزه در حال اجرا می باشد، در سال 1368 با 203 ماده و 21 تبصره به تصویب رسیده است. برای ایجاد یک استاندارد معین برای تمامی ارگان ها و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده مدیران و کارمندان در سال 1365 قوانین حضور و غیاب در قانون کار به تصویب رسید. متن این آیین نامه به شرح زیر می باشد که به تمام ارگان ها و شرکت های دولتی و خصوصی اطلاع رسانی شده است.

آیین نامه حضور و غیاب کارکنان دولت

هیات وزیران در تاریخ 1365/10/28 با تکیه بر پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی کشور آیین نامه حضور وغیاب کارکنان دولت را به صورت زیر به تصویب رساندند:

ماده 1) کلیه کارکنان دستگاه های اجرایی موظف هستند ساعت ورود و خروج محل کار خود را رعایت کنند، ساعات حضور و غیاب خود را ثبت کنند مگر این که تحت شرایطی ساعات ورود و خروج آن ها توسط مقام ذیصلاح دستگاه مربوط تغییر کرده باشد.

ماده 2) ورود به محل کار بعد از ساعت مقرر و بدون کسب اجازه تاخیر محسوب می شود و فردی که تاخیر داشته باشد به شکل زیر رفتار خواهد شد:

الف- تاخیر در ورود تا 2 ساعت در هر ماه قابل اغماض می باشد و در مرخصی استحقاقی اعمال می گردد.

ب- تأخیر ورود بیش از ۲ ساعت در ماه مستلزم کسر حقوق وفوق العاده شغل و مزایای شغل و مزایای مستمر مستخدمین رسمی و ثابت و اجرت و فوق العاده مخصوص و سایر فوق العاده‌های مستخدمین پیمانی یا دستمزد کارکنان خرید خدمت و قراردادی به میزان کل ساعات تأخیر خواهد بود.

ماده 3) خروج از محل کار زودتر از ساعت مقرر تعجیل محسوب می شود و حسب مورد مشمول حکم قسمت‌های «الف‌» و «ب‌» ماده ۲ خواهد بود.

ماده 4) تاخیر ورود با شرایط زیر موجه قلمداد خواهد شد و در صورت تاخیر جزء مرخصی استحقاقی به حساب خواهد آمد:

الف- در صورتی که اتفاق و حادثه غیرقابل پیش بینی برای کارمند، همسر و فرزندان تحت تکفل وی پیش بیاید.

ب- احضار مستخدم توسط مراجع قضایی و انتظامی با ارائه گواهی نامه مرجع احضارکننده

تبصره: تشخیص صحت موارد بالا مربوط به مدیر ذی ربط می باشد.

ماده 5) هر کارمندی اگر در هر ماه بیش از 4 بار تاخیر ورود یا تعجیل خروج غیر موجه داشته باشد و مجموع تاخیرها به 4 ساعت برسد در ماه اول و دوم کتباٌ اخطار داده خواهد شد. هم چنین برای ماه سوم به میزان 30 درصد، برای ماه چهارم به میزان 50 درصد و برای ماه پنجم به میزان صد در صد و به اندازه یک ماه کسر خواهد شد و در صورتی که مجددا تکرار شود پرونده کارمند خاطی به هیات رسیدگی به تخلفات اداری خواهد رفت.

تبصره 1- در صورت تاخیر ورود و یا تعجیثل خروج بیش تر از 8 ساعت در هر ماه حکم این ماده را مشمول خواهد شد.

تبصره 2- کارکنانی که به جز موارد بالا فوق العاده شغل آن ها قطع شده باشد،  از سومین ماهی که تأخیر ورود با تعجیل خروج ‌آنان به حد نصاب فوق برسد پرونده امر به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع خواهد شد.

میزان اضافه کاری در قانون کار

با توجه به آیین نامه قانون کار میزان ساعت هر کارگر روزانه به مقدار 7.33 ساعت معادل با 44 ساعت هفتگی می باشد. بنابراین بیش از این مقدار ساعت اضافه کاری به حساب خواهد آمد. این میزان ساعت کار برای مشاغل سخت مصادف با 6 ساعت در روز و مغادل 36 ساعت در هفته می باشد. البته افرادی که دارای مشاغل سخت ساعت کاری بین 22 تا 6 صبح دارند مجاز به انجام اضافی کار به دلیل سختی کار نیستند.

بهترین شیوه حضور و غیاب افراد در سازمان ها

سازمان ها بر اساس بودجه، سیاست ها و عداد کارمندان خود روش های مختلفی برای ثبت ورود و خروج کارمندان خود در نظر می گیرند. این روش ها ممکن است به صورت سنتی و یا مکانیزه باشند:

روش های دستی حضور غیاب پرسنل

یکی از قدیمی ترین روش های ثبت حضور و غیاب پرسنل در شرکت ها استفاده از روش سنتی و دستی به جای استفاده از برنامه ثبت ورود و خروج پرسنل می باشد. یکی از معمول ترین روش های دستی استفاده از دفاتر حضور و غیاب افراد در ادارات می باشد. اطلاعاتی هم چون نام و نام خانوادگی کارمند، ساعت ورود و خروج و مرخصی های کارمند در این دفاتر ثبت و امضا خواهد شد. در پایان هر ماه منابع انسانی موظف هستند که میزان ساعت کاری کارمند را محاسبه و بر این اساس حقوق و مزایای آن شخص را محاسبه کنند.

اگر بخواهیم به عیوب این روش بپردازیم بی شمار است. اما تقلب افراد در این روش بسیار است و به علت ثبت دستی گزارشات محاسبه حقوق و دریافتی ها بسیار زمان بر خواهد بود. به همین خاطر شرکت ها به ثبت اطلاعات کارکردها در اکسل کردند. البته ثبت کارکرد در اکسل هم مانند ثبت در دفاتر مشکلاتی نظیر امکان تقلب در ثبت ساعات ورود و خروج افراد وجود دارد.

نرم افزار حضور و غیاب پرسنل

یکی از جدیدترین و بهترین روش های حضور و غیاب برای شرکت ها استفاده از نرم افزارهای حضور و غیاب می باشد. با وجود این نرم افزار دیگر امکان تقلب وجود نخواهد داشت و محاسبه ی کارکرد پرسنل به صورت خودکار و سیستمی انجام خواهد شد.

برنامه حضور و غیاب، امکانات بی نظیری در اختیار مدیران قرار می دهد و به راحتی از طریق گوشی تلفن خود می توانند حضور و غیاب کارمندان خود را کنترل کنند. با استفاده از  نرم افزار حضور و غیاب پرسنل آرکا تمام موارد اعم از ساعات ورود و خروج، مرخصی ها، غیبت ها و میزان ماموریت و تعجیل در اختیار هر فرد و مدیر مربوطه قرار می گیرد.

جمع بندی حضور و غیاب در قانون کار

یکی از مسائل مهم در هر سازمانی حضور و غیاب کارمندان است. ثبت ورود و خروج و پایبند بودن به قوانین آیین نامه به نظم و انضباط آن مجموعه کمک خواهد کرد و محاسبه حق و حقوق افراد با شفافیت انجام خواهد شد. قانون کار جهت برقراری ارتباطی عادلانه بین کارمند و کارفرما می باشد. در این مقاله به توضیح قوانین وزارت کار برای حضور و غیاب پرداختیم و بهترین روش جهت کنترل ورود و خروج پرسنل معرفی شد.

مریم مقدس زاده